KARABAÞ OTU

Latince ismi : Lavandula stoechas

(Lavandula   stoechas / French lavander / Lavande) Ballibabagiller familyasýndan, bir veya çok yýllýk otsu bir bitkidir. Ezildiði zaman çok kuvvetli ve hoþ olmayan bir koku çýkartýr. Çiçekleri mavi veya menekþe rengindedir. Bir türünden, "Karabaþ yaðý" denilen bir yað çýkartýlýr. Yurdumuzda alçak maki gruplarýyla birlikte yetiþir.

Kullanýldýðý yerler: Aðrýlarý dindirir. Kalbe kuvvet verir. Balgam söker. Uyuþukluk giderir, zindelik verir. (*1)Sara ve beyin hastalýklarýnda kullanýlýr. Damar sertliðinde faydalýdýr. (*2) Lavandula stoechas (yalancý Lavanta çiçeði) Marmara ve Ege bölgesinde yaygýn yapraklarýndan uçucu yað elde edilir,süs bitkisi olarak da yetiþtirilir...

"Fransýz lavantasý diye de bilinen, karabaþ otu, baþta Batý bölgelerimizde olmakla birlikte Ýstanbul'da da yetiþmekte. Egelilerin soðuk algýnlýklarýnda sýkça baþvurduðu bu güzel bitki de lavanta ailesinden, ancak Ýngiliz Lavantasý gibi büyük çalý formunda deðil. Kökten çýkan birkaç dalýn üzerinde biberiye benzeri sivri yapraklar oluþuyor. Daha sonra bu dallar uzayýp, lavantadan daha büyük mor bir çiçeðe dönüþüyor. karabaþ otunun çiçekleri, kara duta benzer. Üzerinde sonradan çýkan eflatun minik çiçekleri ise üzerine konmuþ kelebekleri andýrýyor. Ýngiliz lavantasý diye bilinen lavanta, mis kokulu mor çiçekleri olan, uçuk mavimsi yeþil, sivri yapraklý, çalý formunda bir bitkidir. 90 santimetreye kadar uzayabilir, sýcak iklimleri ve kuru topraðý sever. Bir kere ektiniz mi, yerini de sevdiyse geniþleyip kocaman bir çalý haline gelir. Odunsu dallarýn üzerinde oluþan çiçekler yeþilden mora döner, sonra hafiften kurur. Ýþte bu dönemde artýk toplama zamaný gelmiþtir. Ýngiliz lavantasý Türkiye'de Ege ve Akdeniz'in dýþýnda Ýç Anadolu'nun belli bölgelerinde de yetiþir, ancak çoðunlukla ekilmesi ya da fideden yetiþtirilmesi gerekir. Karabaþ otu ise çoðunlukla yol kenarlarýnda, tepelerde bulunur. Kendiliðinden yetiþtiði gibi, doðadan aldýðýnýz bir kök, bahçenizde de yaþamýný sürdürebilir. Her iki türde kuru topraklý ve güneþli yerleri sever. Her iki lavantanýn da çiçekleri yaz aylarýnda, çiçekler açtýðýnda toplanýr ve gölgede kurutulur.

TEDAVÝ EDÝCÝ BÝR BÝTKÝ

Ýngiliz lavantasýnýn çiçeklerinden yapýlan çay, sakinleþtirici ve baþ aðrýlarýný giderici olarak kullanýlýr. Lavanta yaðý yanýklara, baþ aðrýlarýna, kas aðrýlarýna ve uykusuzluða iyi gelir. Karabaþ otu Ege Bölgesi'nde özellikle öksürüðe karþý kullanýlmaktadýr. Bodrum ve civarýnda kekik suyu gibi karabaþ otunun da suyu yapýlýp satýlýr. Ýngiliz lavantasý mutfakta daha çok tatlýlarda kullanýlýr. Þekere aromasýný vermesi için þeker kavanozuna bir miktar koyabilirsiniz. Sirkelere ve zeytinyaðýna da koku verir, marmelat ve reçellere eklenebilir. Karabaþ otundan Karaburunlu kadýnlar reçel yaparlar. Lavantanýn Latince adý "lavare"den, yani yýkanmaktan geliyor. Romalýlarýn banyo sularýna lavanta çiçekleri serptikleri söylenir. Aromaterapinin kurucularýndan Rene Gattefosse, elini ciddi bir þekilde yaktýðýnda lavanta yaðý kullanmýþ ve lavantanýn tedavi edici özelliklerini bu þekilde keþfetmiþtir. O zamandan sonra yapýlan araþtýrmalar lavantanýn antiseptik ve anti bakteriyel özelliklerini ortaya koymuþtur." Kitapta ayný zamanda lavanta'nýn tam kimlik dökümü verilmiþ.

Diðer isimleri:
Türkçe: Yaban lavantasý, karabaþ otu (Muðla), ana baba kokusu,
Ýngilizce: Lavender
Almanca: Lavendel, Schopflavendel
Fransýzca: Lavande

Þifanýn bilinçli adresi:   www.herbalistatabay.com