Ebû Hureyre'nin nakline göre Hz. Peygamber (s.a.v) "Çörek otunda ölüm hariç her türlü hastalýðýn þifasý vardýr" demiþtir (Buhârî, "Týp", 7; Müslim, "Selam", 88; Ýbn Mâce, "Týp", 6;  Tirmizî, "Týp", 5). Ýbn Þihab, bu hadiste geçen "sâmm" kelimesinin "ölüm" anlamýna geldiðini ifade etmektedir.

 
Çörek otu, son iki yýldan bu yana daha önce görmediði kadar bir ilgiyle karþýlaþmýþtýr. Bu konuda zaman zaman bazý çalýþmalar yayýnlanmýþtý. Ancak geçen son iki yýl zarfýnda güvenilir uluslar arasý dergilerde onlarca ilmî araþtýrma yayýnlandý. Bu araþtýrmalarýn büyük bir kýsmý hayvanlar üzerinde yapýlmýþsa da çörek otunun faydasý üzerine gerek doðuda ve gerekse batýda yayýnlanan araþtýrmalarýn insaný hayrette býrakacak sayýda çok olmasý ve çeþitliliði gerçekten ilgi uyandýrmaktadý r . Hz. Peygamber ( s.a.v) "Size çörek otunu tavsiye ediyorum. Çünkü onda ölüm hariç her derdin devasý bulunmaktadýr" buyururken nasýl uyandýrmaz ki! Gerçekten laboratuar araþtýrmalarý, çörek otunun baðýþýklýk sistemini güçlendirdiðini ve buna baðlý olarak vücudu tahrip eden mikroplara ve virüslere karþý gücünü, ayrýca kansere karþý direncini artýrdýðýný ortaya koymuþtur. Bugün A merika'nýn en büyük enstitüsünde Dr. Ahmed el-Kâdî ve Dr. Üsame Kandil ileri safhadaki kanser ve aids hastalarýna bala katýlmýþ çörek otu vermektedirler.
 
Londra Kings College Üniversitesinde yapýlan bir çalýþma 1997 yýlýnda yayýnlandý. Yapýlan araþtýrmada çörek otunun iki çeþit yað ihtiva ettiði ortaya kondu. Bunlar % 0.45 oranýnda anti enflamatuar (iltihap önleyen) özelliðe sahip olan uçucu yað, diðeri ise % 33 oranýnda sabit yaðdýr.
 
Araþtýrmacýlar çörek otunun uçucu yaðýnýn romatizma gibi, eklem hastalýklarý iltihabýný hafifletmede etkin olduðunu ortaya koymuþlardýr.
 
Londra Kings College Üniversitesinde yapýlan bir araþtýrma, çörek otunun bazý mikroplarýn etkinliðini yavaþlattýðýný ve iltihap oluþmasýný engelleyici bir özelliðe sahip olduðunu ortaya koymuþtur.
 
Çörek otunun nefes darlýðý ve solunum yollarý iltihabýnýn tedavisinde faydalarýna iþaret eden bir araþtýrma yapýlmýþtýr. Bir baþka araþtýrmada çörek otu özünün meme, prostat, cilt kanseri gibi bazý kanser türlerinde kanser hücrelerinin geliþmesini yavaþlatmayý baþardýðý ortaya konmuþtur. Bir baþka araþtýrma çörek otunun fagositik (phagocytic) hücrelerinin candida albicans adýndaki bir çeþit mantar türünü yutma gücünü arttýrdýðýný ortaya koymuþtur.
 
Bu makalede bu alanda yayýnlanmýþ yeni çalýþmalardan birkaçýna deðinmek istiyoruz.
 
Çörek Otu Karaciðeri Tahripten Korur
 
Bilindiði üzere çörek otu yaðý, karaciðeri bazý zehirli türlere karþý koruyucu bir etkiye sahiptir. Çörek otunun halk tarafýndan karaciðer hastalýklarýnda þifalý bitki olarak kullanýlmakta olduðunu da bilmekteyiz.
 
Bundan dolayý Demmam Kral Faysal Üniversitesinden Dr. el-Ðâmidî, yaptýðý bir çalýþmada çörek otu çözeltisinin fareler üzerinde karaciðeri carbon tetrachloride adýndaki zehirli maddeye karþý korumadaki etkisini ortaya koymuþtur.
 
Bu araþtýrma 2003 Mayýsýnda Am J. Clin Med Dergisinde yayýnlanmýþtýr. Yapýlan çalýþma göstermiþtir ki çörek otu çözeltisi, karaciðer üzerine carbon tetrachloridin zehirli etkisini azaltýcý bir sonuç vermektedir.
 
Çörek otu verilen farelerde karaciðer enzim düzeyi daha düþük çýkmýþtýr. Bunun yanýnda karaciðer dokusu üzerine zehirli maddelerin etkisi ise daha az görülmüþtür.
 
Bir baþka araþtýrma 2003 Eylül'ünde Phytother Res Dergisinde yayýnlanmýþtýr. Bu makalede araþtýrmacýlar carbon tetrachloride gibi zehirli maddeler verilen farelerde çörek otu tedavisi neticesinde karaciðer tahribatýnýn daha az olduðunu ortaya koymuþtur.
 
Çörek Otunun Karaciðer Kanserinden Korumadaki Etkisi
 
J. Carcinog Dergisinin 2003 sayýsýnda yayýnlanan bir çalýþmaya göre Sri Lanka Kelaniya Üniversitesinden uzmanlar diethylnitrosamine vererek karaciðer kanseri oluþturduklarý 60 fare üzerinde araþtýrma yapmýþlardýr. Bu farelerden bir grubuna çörek otundan bir karýþým verilirken, diðer gruba sadece ot verilmiþtir. Daha sonra araþtýrmacýlar bu fareleri on hafta süreyle izlemeye almýþlar ve deney farelerinde karaciðer dokusunu inceledikten sonra kanser etkisinin þiddetinin çörek otu karýþýmý ile tedavi edilen farelerde daha az olduðunu ortaya koymuþlardýr. Araþtýrmacýlar buradan bu çeþit maddelerin karaciðeri kanserojen etkilerden korumada payý olduðu sonucunu çýkarmýþlardýr.
 
Çörek Otunun Kolon Kanserinden Korumadaki Etkisi
 
Acaba insan çörek otu sayesinde kolon kanserinden korunabilir mi? Mýsýr Tanta Üniversitesinden araþtýrmacýlar bu soruya cevap vermeye çalýþmýþ ve araþtýrmalarýný 2003 Þubatýnda Nutr Cancer Dergisinde yayýnlamýþlardýr. Araþtýrmacýlar 45 fareye kolon kanserine yol açan kimyasal madde vermiþler, 30 fareye de aðýz yoluyla çörek otu yaðý içirmiþlerdir. Deneyin yapýlmasýndan on dört hafta sonra çörek otu yaðý verilen farelerde kolon, karaciðer veya böbrek üzerinde herhangi bir kanserli deðiþiklik olmadýðýný görmüþlerdir. Bu da bize çörek otunun uçucu yaðýnýn kolon kanseri oluþumunu engellemedeki gücünü göstermektedir.
 
Çörek Otu ve Meme Kanseri
 
A.B.D Jackson Mississipi Üniversitesinde yapýlan ve Bio Med Sci Instrum Dergisinde 2003 yýlýnda yayýnlanan bir çalýþmada araþtýrmacýlar çörek otu özü kullanmanýn meme kanseri hücrelerini yavaþlatmadaki etkisini ortaya koymuþlardýr. Bu çalýþma bu alanda daha fazla çalýþmanýn kapýsýný aralayacak niteliktedir.
 
Çörek Otu ve Þeker Hastalýðý
 
2003 Aralýðýnda Tohoku J Exp Med Dergisinde yayýnlanan bir çalýþmada Türkiye 100. Yýl Üniversitesinden araþtýrmacýlar þeker hastalýðýna yakalattýklarý 50 fare üzerinde deney yapmýþlardýr. Bunu farelere karýn zarýndan (periton) girerek streptozotocin maddesi vererek yapmýþlardýr. Bundan sonra fareler iki gruba ayrýlmýþtýr. Birinci gruba otuz gün süre ile her gün karýn zarýndan (periton) uçucu çörek otu yaðý verilmiþtir. Diðer gruba ise çörek otu yaðý içermeyen tuzlu bir sývý verilmiþtir. Araþtýrmacýlar þeker hastalýðýna yakalanmýþ farelerde çörek otu yaðýnýn kanda þeker oranýný düþürdüðünü ve insülin miktarýný arttýrdýðýný tespit etmiþlerdir. Ayrýca çörek otu yaðý insülin salgýlanmasýndan sorumlu pankreasta beta hücrelerini harekete geçirip, çoðaltmýþtýr. Bu da çörek otunun þeker hastalýðýnýn tedavisinde yardýmcý olabileceðini ortaya koymaktadýr.
 
Japonya'da yapýlýp 2002 Aralýðýnda Ress Vet Sci Dergisinde yayýnlanan bir çalýþmada araþtýrmacýlar çörek otu yaðýnýn þeker hastalýðýna yakalandýrýlan farelerde insülin salgýsýný arttýrdýðýný tespit etmiþlerdir. Deney farelerinde çörek otu yaðý kanlarýnda þekerin düþmesine yol açmýþtýr.
 
Dr. Muhammed ed-Dehâhýnî'nin 2002 yýlýnda Planta Med Dergisinde bir araþtýrmasý yayýnlanmýþtýr. Doktor bu çalýþmasýnda kan þekerini düþüren çörek otu yaðýnýn etkisinin kanda insülin miktarýný arttýrarak deðil, aksine pankreas harici bir yoldan saðlamýþ olabileceðini ileri sürmüþtür. Fakat bu konuda daha çok bilimsel çalýþma yapmaya ihtiyaç vardýr.
 
Türkiye'de 100. Yýl Üniversitesinde yapýlýp, 2001 yýlýnda yayýnlanan bir araþtýrmada bu kez Yeni Zelanda tavþanlarý kobay olarak kullanýlmýþtýr. Tavþanlar iki gruba ayrýldýktan sonra bir grup þeker hastasý yapýlmýþ ve aðýz yoluyla iki ay süreyle günlük olarak çörek otu özü ile tedavi edilmiþtir. Araþtýrmacýlar bu inceleme sonunda çörek otu özüyle tedavi edilen tavþanlarda kan þekerinin düþtüðünü, bunun yanýnda damar sertliði oluþumunu azaltmada rolü olan antioksidan maddelerin arttýðýný tespit etmiþlerdir.
 
Çörek Otu ve Alerjik Hastalýklar
 
Berlin (Almanya) Charite Üniversitesinde yapýlan bir çalýþmaya göre araþtýrmacýlar alerjik hastalýklara yakalanmýþ 152 hasta üzerinde bir çalýþma yapmýþlardýr. (Bu hastalarda alerjik burun iltihabý, astým ve egzama hastalýklarý bulunmaktaydý .) Yapýlan çalýþma Tohoku J Exp Med Dergisinin 2003 sayýsýnda yayýnlanmýþtýr. Bu alerjik hastalar, çörek otu yaðý ihtiva eden kapsüllerden günlük 40- 80 mg. arasý verilerek tedavi edilmiþlerdir.
 
Hastalardan bu deney süresince özel ölçüm araçlarýyla kendilerindeki belirtileri kaydetmeleri istenmiþtir.
 
Ýmmunglobilin- E (IgE) ölçümü gibi laboratuar tetkikleri ile hastalarýn akyuvar sayýsý, cortizol hormon düzeyi, iyi huylu (HDL) ve kötü huylu (LDL) kolesterol düzeyleri ölçülmüþtür. Yapýlan çalýþmalar astým veya alerjik burun iltihabý ya da egzama hastalýðýna yakalanmýþ kiþilerde belirtilerin iyiye doðru gittiðini ortaya koymuþtur. Bu hastalarda trigliserid düzeyi hafif miktarda düþmüþ, buna karþýlýk faydalý kolesterol düzeyi açýk biçimde yükselmiþtir. Diðer yandan da cortizol veya lenfositlerde kayda deðer bir etki görülmemiþtir.
 
Alman araþtýrmacýlar, yaptýklarý deneyden çörek otu yaðýnýn alerjik hastalýklarda ek bir ilaç olarak etkin olduðu sonucunu çýkarmýþlardýr.
 
Çörek Otu ve Nefes Darlýðý
 
Senelerden beri çörek otu ilaçlarý öksürük ve solunum yolu hastalýklarýnda kullanýlmaktadý r. Acaba bunun doðru olduðuna bilimsel ve modern bir delil bulunmakta mýdýr?
 
Riyad Kral Suud Üniversitesinden araþtýrmacýlar çörek otu yaðýnýn antý enflamatuar etkisini kobay olarak kullandýklarý Hint domuzunun (Guinea Pig) nefes borusu (Trachea) üzerinde araþtýrmýþlardýr. Araþtýrma neticesinde anti enflamatuar etkinin nefes borusu adaleleri üzerinde gevþetici bir role sahip olduðunu görmüþlerdir. Bir baþka ifadeyle çörek otu yaðýnýn anti enflamatuar özelliðinin nefes borusu adalesini geniþlettiði ortaya çýkmýþtýr. Bu da nefes darlýðýnýn tedavisine yardýmcý olmaktadýr.
 
Ýshal ve Nefes Darlýðý Tedavisinde Çörek Otu
 
Bilindiði üzere çörek otu ishal ve nefes darlýðýnda uzun senelerden beri kullanýlmaktadý r. Dr. Cilani, çörek otu özünün nefes borusunu geniþletici ve adalelerini gevþetici (spasmolytic) etkisini öðrenmek için laboratuar çalýþmasý yapmýþtýr.
 
Yapýlan çalýþma, çörek otu yaðýnýn kalsiyum salgýlanmasýný engelleyerek adaleleri gevþetici ve nefes borusunu açýcý bir etkisi olduðunu ortaya koymuþtur. Bu da çörek otunun þifalý bitkiler alanýnda bilinen etkisini açýklayan kuralý vermektedir.
 
Çörek Otu ve Mide Hastalýklarý
 
Çörek otunun mide zarýný koruyucu etkisi bulunmaktadýr. Kahire Üniversitesinden araþtýrmacýlar midelerinde yara açtýklarý fareler üzerinde deneylerde bulunmuþlar ve denek farelerini, çörek otu yaðý veya (içindeki etkin özellik) anti enflamatuar ile tedavi etmiþlerdir. Yapýlan deney, bu iki maddenin mide zarýný tahriþ edici etkenlerden veya mideye zararlý yaralardan koruduðunu açýkça ortaya koymaktadýr.
 
Ýskenderiye Üniversitesinde görevli ve çörek otu alanýnda uluslararasý üne sahip büyük uzman Dr. Muhammed ed-Dahâhýnî bu konuda bir çalýþma yapmýþtýr. Dahâhýnî, fareler üzerinde yaptýðý çalýþmada çörek otunun alkolün sebep olduðu tahriþlerden mide zarýný koruyucu etkisini incelemiþtir. Bu araþtýrma neticesinde çörek otu yaðýnýn alkolün sebep olduðu mide tahriþlerine karþý etkin koruyucu bir tesiri olduðunu ortaya koymuþtur.
 
Çörek Otu ve Böbrek Hastalýklarý
 
Ezher Üniversitesinden araþtýrmacýlar çörek otundaki anti anti enflamatuar özelliðin böbrek rahatsýzlýðýna olan etkisi üzerine bir çalýþma yapmýþlardýr. Doxorubicin maddesi vasýtasýyla fareler üzerinde yapýlan çalýþmada anti enflamatuar (çörek otundaki etkin özellik) idrar yoluyla protein ve albümin atýmýný yavaþlattýðý tespit edilmiþtir. Ayrýca çörek otunun böbrekte meydana gelen olumsuz etkileri yavaþlatan anti oksidan madde içerdiði görülmüþtür. Bu da anti enflamatuar özelliðin böbreði hasta olmaktan koruyan bir rolünün olabileceðini göstermektedir.
 
Çörek Otunun Kalp Ve Damarlarý Koruyucu Etkisi
 
Bilindiði üzere kanda bulunan homocysteine maddesinin yüksekliði kalp, beyin ve periferik damarlarda geniþleme meydana getirmektedir. Bilginler hastaya vitamin (folikasit, vitamin B 6, vitamin B 12) verilmesinin kandaki homocysteine düzeyini düþürdüðünü göstermiþtir. Buradan hareketle araþtýrmacýlar, Kral Suud Üniversitesinde (Suudi Arabistan) çörek otunun kandaki homocysteine düzeyine olan etkisini incelemiþlerdir. Yapýlan bu çalýþma 2004 ocaðýnda Int J Cardiol Dergisinde yayýnlanmýþtýr.
 
Araþtýrmacýlar bir hafta boyunca otuz dakika süreyle bir grup fareye çörek otunda bulunan anti enflamatuardan 100 mg. vermiþlerdir. Bunun neticesinde anti enflamatuar özelliðin kanda homocysteine maddesinin yükselmesine karþý etkili olduðunu tespit etmiþlerdir. (Doðal olarak farelere bu deneyden önce homocysteine maddesinin düzeyini yükseltecek ilaç verilmiþtir.)
 
Homocysteine maddesinin kandaki yüksekliði trigliserit, kolesterol ve vücuda zararlý oksidan maddelerin düzeyinin yükselmesine yol açmaktadýr. Araþtýrmacýlar çörek otu özünün homocysteine düzeyinin yüksekliðine eþlik eden zararlý maddelerin azalmasýna yol açtýðýný görmüþlerdir. Bu, çörek otu yaðýnýn homocysteine düzeyinin yüksekliði ile ona eþlik eden kan yaðlarýnýn yükselmesi neticesinde meydana çýkan zararlý etkilerden kalbi ve damarlarý korumasýnýn mümkün olduðu anlamýna gelmektedir. Hiç kuþkusuz bu alanda daha fazla araþtýrma yapmaya ihtiyaç vardýr.
 
Çörek Otunun Antioksidan Oluþu
 
J Vet Med Clin Med Dergisinin 2003 Haziran sayýsýnda bir araþtýrma yayýnlandý. Bu çalýþmayý yürüten doktorlar carbon tetra celoride verilen farelerde çörek otunun antioksidan olarak etkilerini tespit etmek için bir deney yaptýlar. Bu deney 60 fare üzerinde gerçekleþtirildi ve birçok fareye karýn zarýndan (periton) girerek çörek otu yaðý verildi. Bu deney 45 gün sürdürüldü. Deney neticesinde araþtýrmacýlar çörek otu yaðýnýn lipid peroxidation düzeyini düþürdüðünü, buna karþýlýk antioksidan maddeleri arttýðýný tespit ettiler. Bilindiði üzere antioksidan maddeler, vücudu birçok dokuda tahribat oluþturan ve damar sertliði, kanser, bunama ve benzeri birçok hastalýða yol açan serbest radikallerin etkisinden korumaktadýr.
 
Drug Chem Toxicol Dergisinin 2003 mayýsýnda yayýnlanan bir baþka araþtýrma çörek otu yaðýnda antioksidan maddenin bulunduðunu ortaya koydu.
 
 
Çörek Otu ve Kolesterol
 
Kazablanka (Fas) Kral II. Hasan Üniversitesinden araþtýrmacýlar çörek otunun farelerde kolesterol ve kan þekeri düzeyine olan etkisini araþtýrdýlar. Bu çalýþmada farelere on iki hafta boyunca 1 mg. çörek otu yaðý verildi. Yapýlan deneyin sonunda farelerin kanýnda kolesterolün % 15, trigliseritin % 22, kan þekerinin % 16.5 azaldýðý, buna karþýlýk hemoglobin miktarýnýn % 17.5 arttýðý görüldü.
 
Bu da bize çörek otu yaðýnýn insanlarda kolesterol ve kan þekeri düzeyini düþürmekte etkin olabileceði izlenimini vermektedir. Fakat bu konuda insan denekler üzerinde daha fazla laboratuar çalýþmasý yapmaya ihtiyaç vardýr.
 
Dr. Muhammed Dahâhýnî'nin 2000 Eylül'ünde bir Alman dergisinde yayýnlanan çalýþmasý, çörek otu yaðýnýn farelerde kolesterol ve trigliserit düzeyini düþürdüðünü ortaya koydu.
 
Çörek Otu ve Tansiyon Yüksekliði
 
Kazablanka (Fas) Therapi Dergisinin 2000 sayýsýnda yayýnlanan bir çalýþmada araþtýrmacýlar günlük olarak 0.6 mg. alýnacak çörek otu özünün idrar söktürdüðünü ve tansiyonu düþürdüðünü tespit ettiler. Çörek otu özü ile tedavi edilen farelerde tansiyon yüksekliði ortalama olarak % 22 oranýnda düþerken nidilat hapý verilerek tedavi edilen farelerde % 18 oranýnda düþtüðü görüldü. (Nidilat, tansiyon düþürücü etkisi bilinen meþhur bir haptýr.) Çörek otu ile tedavi edilen farelerde idrar miktarý artmýþtýr.
 
Çörek Otu ve Romatizma
 
Aða Han Üniversitesinden (Pakistan) araþtýrmacýlar, Phytother Dergisinin 2003 Eylül sayýsýnda yayýnlanan bir çalýþmalarýnda aþaðýdaki soruyu gündeme getirdiler: Romatizma hastalýðýna yakalanmýþ olan kimselerde mafsal iltihabýnýn hafifletilmesinde çörek otu ne gibi bir rol oynamaktadýr? Doktorlar tarafýndan bilinen vücutta fagostik hücrelerin (macrophages) ürettiði bir madde olduðu ve bu maddenin nitric oxsid adýný aldýðý bilinmektedir. Bu madde iltihap olayýnda arabulucu bir rol oynamaktadýr. Araþtýrmacýlar çörek otu özünün nitric oxsid üretimini yavaþlattýðýný tespit etmiþlerdir. Belki bu, çörek otunun eklem iltihaplarýný hafifletmedeki rolünü açýklayabilir.
 
Demmam Kral Faysal Üniversitesinden Dr. el-Ðâmidî'nin J Ethno Pharmacol Dergisinin 2001 sayýsýnda yayýnlanan bir araþtýrmasýna göre çörek otunun eklem iltihaplarýna karþý yatýþtýrýcý bir etkisi bulunmaktadýr. Bu özellik çörek otunun bu etki mekanizmasýný anlamak için daha fazla çalýþma yapýlmasýna kapýyý aralayacaktýr.
 
Çörek Otunun Kaný Sulandýrmasý
 
Demmam Kral Faysal Üniversitesinde (Suudi Arabistan) fareler üzerinde yapýlan bir çalýþma çörek otu yaðýnýn pýhtýlaþma faktörlerine karþý etkisini ortaya koymuþtur. Denek fareler çörek otu yaðý ihtiva eden unla beslenmiþtir. Araþtýrmacýlar normal unla besledikleri farelerle bu fareleri mukayese etmiþlerdir. Ortaya çýkan sonuç pýhtýlaþma faktörlerinde bazý deðiþikliklerin görüldüðüdür. Farelerin kanýnda fibrinojen maddesinin yükseldiði görülmüþtür ve prothrombin zamaný uzamýþtýr. Bu da bize çörek otu yaðý kullanarak farelerde kaný pýhtýlaþtýran faktörde deðiþiklikler meydana getirme imkaný olduðunu göstermektedir. Ancak bu konuda da insanlar üzerinde deney yapýlmasýna ihtiyaç vardýr.
 
Çörek Otu ve Mikroplar
 
Kahire Üniversitesinden Dr. Mürsî Acta Microbiol Pol Dergisinin 2000 sayýsýnda yayýnlanan bir araþtýrmasýnda çörek otunun mikroplara olan etkisini incelemiþtir. Doktor, gram pozitif boyadan 16, gram negatif boyadan 6 çeþit üzerinde incelemede bulunmuþtur. Bunun neticesinde bazý mikrop türlerinin çörek otu özüne karþý olumlu cevap verdiði ortaya çýkmýþtýr. 
 
Çörek Otu ve Mantarlar
 
Aða Han Üniversitesinde (Pakistan) yapýlan bir çalýþma Phytother Res Dergisinin 2003 Þubat sayýsýnda yayýnlanmýþtýr. Bu çalýþmada kandidiyasiz (candýda albýcans) hastalýðýna yakalandýrýlan fareler çörek otu özüyle tedavi edilmiþtir. Araþtýrmacýlar candida albicans mantarlarýnýn geliþiminde çok büyük oranda gerileme olduðunu görmüþlerdir. Dr. Aða Han araþtýrmasýnýn sonunda þöyle demiþtir: "Bu çalýþmanýn neticesi, çörek otunun mantarlarýn tedavisinde faal olduðunu ortaya koymaktadýr."
 
Yapýlan bu çalýþmalar, Hz. Peygamberin (s.a.v) getirdiklerine dair modern incelemelerin sadece bir kýsmýdýr.